جایگاه شورا در حکومت اسلامی از دیدگاه "محمد رشیدرضا" و "سیدمحمود طالقانی"

سیدمحمود طالقانی و محمد رشیدرضا، نظریه‌‌‌‌‌های سنتی در مورد حکومت اسلامی در جامعه‌‌ی امروزین را ناکارآمد تلقی کردند و به‌‌‌‌‌دنبال ارائه‌‌ی نظریه‌‌‌‌‌ای کارآمد مبتنی‌‌‌‌‌بر قرآن و آموزه‌‌‌‌‌های دینی برآمدند. آنان به‌‌‌‌‌نظر ایشان، آموزه‌‌‌‌‌های شورایی قرآن در عصر جدید مناسب‌‌‌‌‌ترین محتوا برای حکومت اسلامی است که می‌‌‌‌‌تواند در قالب نظام پارلمانی تحقق پیدا کرده و به بحران‌‌‌‌‌های جامعه‌‌ی اسلامی خاتمه دهد. نگاه رشیدرضا در ترسیم مجلس شورا، نخبه‌‌‌‌‌گرایانه است؛ در حالی که طالقانی بیش‌‌‌‌‌تر بر توده‌‌‌‌‌های مردم تکیه دارد. اهمیت این پژوهش ضمن کاوش حول زوایای مختلف شورا از دیدگاه این دو اندیشمند، به تطبیق آن با دموکراسی پرداخته و پیامد‌‌‌‌‌های سیاسی آن را بررسی نموده است. مسأله‌‌‌‌‌ی پژوهش حاضر، چگونگی تبیین شورا در حکومت اسلامی از منظر دو اندیشمند مسلمان (یادشده) است. مقایسه این دو دیدگاه - در تفکرات شیعه و سنی - موجب روشن‌‌‌‌‌شدن نقاط اشتراک، اختلاف و مواضع مورد تأکید در این نظریات خواهد شد. این مقاله از روش استیوارت هیوز بهره جسته است.